Loét tì đè - Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ (Phần 1)

Loét tì đè là kết quả của quá trình kéo dài sự tỳ nén lên phần mô mềm giữa xương và bề mặt bên ngoài cơ thể gây thiếu máu cục bộ và chết tế bào. Đây là một vấn đề sức khỏe có ảnh hưởng lớn đến người bệnh cả về thể chất lẫn tinh thần.

Có nhiều yếu tố gây nên tình trạng này. Sau đây là các nguyên nhân chính gây loét tỳ đè:

• Lực ép. Vết thương bị áp lực tỳ đè nhiều cản trở việc lưu thông máu và các chất dinh dưỡng, dẫn đến các mô bên ngoài bị thiếu chất dần bị suy yếu. Khi duy trì áp lực trong một thời gian dài sẽ gây ra biến dạng mô mềm, dẫn đến đè ép biến dạng, tắc vi tuần hoàn và mao mạch bạch huyết. Áp lực vượt quá áp lực mao mạch bình thường (khoảng 12-32mmHg) dẫn đến giảm oxy và làm giảm tuần hoàn của mô bị ảnh hưởng. Nếu tình trạng chèn ép không thuyên giảm, thương tổn do tì đè có thể xuất hiện sau 3 - 4 giờ. Điều này thường xảy ra nhất đối với xương cùng, ụ ngồi, mấu chuyển, mắt cá, và gót chân, nhưng thương tổn do tì đè có thể phát triển ở mọi nơi.
• Ma sát. Cọ xát vào quần áo hoặc giường ngủ có thể gây loét da bởi điều này gây trợt tại chỗ và phá vỡ lớp biểu bì và bề mặt da.
• Lực mài. Các lực mài (ví dụ khi một bệnh nhân được đặt trên mặt phẳng nghiêng) căng thẳng và tổn thương các mô hỗ trợ gây ra bởi các lực của cơ và mô dưới da được rút bởi lực hấp dẫn để chống lại các mô bề mặt nông, nơi vẫn tiếp xúc với bề mặt. Lực mài góp phần gây thương tổn do tì đè nhưng không phải là nguyên nhân trực tiếp.
• Độ ẩm. Độ ẩm, chẳng hạn như mồ hôi, dẫn đến sự phân hủy mô và sự điều tiết có thể gây thương tổn do tì đè ban đầu hoặc làm nặng hơn tình trạng cũ. Độ ẩm da cao quá mức sẽ làm da ngậm nước, ảnh hưởng đến cấu trúc da dẫn đến da sẽ bị yếu đi, từ đó dễ gây nên loét.

Các yếu tố nguy cơ của thương tổn do tì đè bao gồm:

• Người già trên 65 tuổi có thể do giảm mô mỡ dưới da và tưới máu.
• Giảm khả năng di chuyển do nằm viện kéo dài, nghỉ ngơi tại giường, chấn thương tủy sống, an thần, suy nhược làm giảm chuyển động tự nhiên, hoặc suy giảm nhận thức.
• Tiếp xúc với chất kích thích da như tiểu tiện hay đại tiểu tiện không tự chủ.
• Giảm khả năng sửa chữa làm lành vết thương do suy dinh dưỡng, bệnh tiểu đường hay các bệnh lý về mạch máu ngoại vi, suy tĩnh mạch, bất động kéo dài.
• Giảm cảm giác.
• Thương tổn do tì đè cũng đã được báo cáo ở trẻ em bị suy giảm thần kinh nặng như nứt đốt sống, bại não và chấn thương tủy sống.

Nguồn: Tổng hợp