Sữa có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ở bệnh nhân không dung nạp chất Lactose trong sữa bò

Những bệnh nhân không dung nạp lactose thường được khuyên nên tránh dùng sữa bò/sữa tươi. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tiêu thụ các sản phẩm từ sữa, mặc dù gặp phải các triệu chứng về đường tiêu hóa. Điều đáng ngạc nhiên là hành động "không hợp lý" này lại có thể mang lại lợi ích trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2, như được chỉ ra trong một nghiên cứu gần đây của Mỹ.

Robert Wagner, MD, người đứng đầu Trung tâm Nghiên cứu Lâm sàng tại Trung tâm Nghiên cứu Bệnh tiểu đường Đức-Trung tâm Nghiên cứu Bệnh tiểu đường Leibniz tại Đại học Heinrich Heine Düsseldorf, Düsseldorf, Đức, cho biết: “Thoạt nhìn, tuyên bố của nghiên cứu này có vẻ trái với thông thường”. "Tuy nhiên, chứng không dung nạp lactose có những biểu hiện khác nhau." Những người bị ảnh hưởng ít nghiêm trọng hơn thường vẫn tiêu thụ sữa bò cũng như các chế phẩm từ sữa, và họ chấp nhận chịu đựng sự khó chịu như đầy hơi hoặc đau bụng. Wagner cho biết: “Nghiên cứu cho thấy chính những người mắc chứng không dung nạp lactose nhẹ này có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn nhờ việc tiêu thụ sữa của họ”.

Tác dụng đa dạng của sữa với bệnh tiểu đường

Tác động của việc tiêu thụ sữa đối với bệnh tiểu đường, cùng với các yếu tố khác, đã được nghiên cứu nhiều lần trong các nghiên cứu về dinh dưỡng, đôi khi có kết quả không đồng nhất ở các quốc gia khác nhau. Lý do cho điều này được cho là ở châu Á, hầu hết mọi người (60% - 100%) không dung nạp lactose, trong khi ở châu Âu, chỉ có 40% dân số mắc chứng không dung nạp lactose.

Lonneke Janssen Duijghuijsen, Tiến sĩ, nhà khoa học dinh dưỡng tại Đại học Wageningen, Hà Lan, cho biết: "Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiều người thiếu lactase vẫn có thể tiêu thụ tới 12g đường sữa mỗi ngày - tương đương với lượng trong một ly sữa lớn - mà không gặp phải các triệu chứng không dung nạp."

Hệ vi sinh vật đường ruột và chất chuyển hóa

Phân tích dữ liệu cho thấy mức tiêu thụ sữa cao hơn ở những người tham gia không duy trì men lactase có liên quan đến việc giảm khoảng 30% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 khi tính đến các yếu tố kinh tế xã hội, nhân khẩu học và hành vi. 

Nguyên nhân của mối liên quan giữa việc tiêu thụ sữa và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường là do đường ruột. Lượng sữa tăng lên cũng liên quan đến sự thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột. Ví dụ, Bifidobacteria tăng lên trong khi Prevotella giảm đi. Những thay đổi cũng được quan sát thấy ở các chất chuyển hóa tuần hoàn trong máu, chẳng hạn như sự gia tăng indole-3-propionate và giảm các axit amin chuỗi nhánh.

Các tác giả suy đoán rằng các chất chuyển hóa này có thể được sản xuất mạnh mẽ hơn bởi vi khuẩn liên quan đến sữa và có thể liên quan đến mối liên quan giữa việc tiêu thụ sữa và giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 ở những người không dung nạp lactose. Wagner cho biết: “Các tác giả chưa thể cung cấp bằng chứng chính xác về các chất trung gian này, nhưng một chất trung gian có thể có tác dụng này có thể là axit béo chuỗi ngắn, có thể ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự thèm ăn, hoạt động của insulin hoặc mỡ gan một cách có lợi”.

Vi khuẩn trong ruột già

"Những người có khả năng dung nạp lactose sẽ tiêu hóa lactose một cách hiệu quả và hấp thụ các phân tử galactose và glucose tạo thành trong ruột non. Ngược lại, ở những người không dung nạp lactose, lactose vẫn chưa được tiêu hóa trong ruột kết và có thể đóng vai trò là nguồn năng lượng cho vi khuẩn đường ruột. Điều này có thể ảnh hưởng đến thành phần của hệ vi sinh vật, do đó có thể làm thay đổi nồng độ của các chất chuyển hóa tuần hoàn".

Trong một nghiên cứu được công bố gần đây, các nhà khoa học cũng chỉ ra rằng việc tăng lượng lactose ở những người không duy trì được men lactase sẽ dẫn đến những thay đổi trong hệ vi sinh vật, bao gồm cả sự gia tăng Bifidobacteria.

"Theo nghiên cứu hiện tại, chúng tôi cũng nhận thấy sự gia tăng đáng kể trong hoạt động β-galactosidase trong phân. Do mối quan hệ chặt chẽ giữa thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột và đặc tính chuyển hóa, có khả năng những thay đổi ở một chất này có thể ảnh hưởng đến chất khác," Janssen Duijghuijsen cho biết.

Khuyến cáo về dinh dưỡng

Tuy nhiên, nhà khoa học dinh dưỡng cảnh báo không nên kết luận rằng tiêu thụ sữa có thể bảo vệ chống lại bệnh tiểu đường tuýp 2 ở những người không dung nạp lactose. Bà nói: “Nghiên cứu cho thấy mối liên hệ thống kê giữa việc tiêu thụ sữa, một số chất chuyển hóa nhất định và tần suất mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Những mối liên hệ này không cung cấp bằng chứng rõ ràng về mối quan hệ nhân quả”. Bất kỳ khuyến nghị nào về chế độ ăn uống đều không thể được rút ra từ nghiên cứu; cần nhiều nghiên cứu hơn nữa cho điều đó.

Theo: Medscape