Ăn thực phẩm chế biến sẵn có liên quan đến 32 vấn đề sức khỏe, bao gồm nguy cơ bệnh tim

Việc tiêu thụ nhiều với thực phẩm chế biến sẵn như nước ngọt, kẹo, thịt đóng gói sẵn, ngũ cốc có đường và khoai tây chiên có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc 32 vấn đề sức khỏe bao gồm ung thư, tim mạch, rối loạn tiêu hóa và hô hấp, trầm cảm, lo lắng và sớm dẫn đến tử vong, theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí khoa học BMJ vào tháng 2.

Nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn chiếm tới 58% lượng calo tiêu thụ hàng ngày ở các quốc gia có thu nhập cao như Hoa Kỳ. Các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp cũng tăng đáng kể mức tiêu thụ loại thực phẩm này trong những năm gần đây.

Những người ăn nhiều những thực phẩm này có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, tiểu đường tuýp 2 và các cơn đau tim gây tử vong.

Thực phẩm “chế biến sẵn” là gì?

Thực phẩm chế biến sẵn, bao gồm mì ăn liền, bữa ăn làm sẵn và các đồ ăn nhẹ đóng gói khác như khoai tây chiên hoặc bánh quy hầu hết được làm từ “các chất  được chiết xuất từ ​​thực phẩm bị biến đổi về mặt hóa học, kết hợp với các chất phụ gia để tăng hương vị, kết cấu, hình thức và độ bền, và gần như không còn các tính chất của thực phẩm nguyên chất”.

Chúng đã được chế biến kiểu công nghiệp, bổ sung thêm hương vị và màu sắc, đồng thời thêm lượng muối, chất béo, đường cao và lượng vitamin cần thiết cho chế độ ăn uống lành mạnh thấp.

Bằng chứng từ nghiên cứu chỉ ra mối liên hệ đáng báo động giữa việc ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn và phát triển một số vấn đề sức khỏe. Các nhà nghiên cứu cho biết có “bằng chứng thuyết phục” về các tình trạng sau đây có liên quan đến việc ăn thực phẩm chế biến sẵn.

• Nguy cơ tử vong liên quan đến bệnh tim mạch cao hơn khoảng 50%.

• Nguy cơ lo lắng và các tình trạng sức khỏe tâm thần cao hơn tới 53%.

• Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 cao hơn 12%.

Ngoài ra, các nhà nghiên cứu còn có “bằng chứng gợi ý” về những điều sau:

• Nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân cao hơn 21%.

• Tăng 40-66% nguy cơ tử vong liên quan đến bệnh tim, béo phì, tiểu đường tuýp 2 và rối loạn giấc ngủ.

• Nguy cơ trầm cảm cao hơn 22%.

Các tác giả nghiên cứu kết luận rằng “những phát hiện này hỗ trợ nghiên cứu khoa học và các hành động y tế công cộng khẩn cấp nhằm tìm cách tập trung về việc giảm thiểu việc tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn để cải thiện sức khỏe người dân”.

Tại sao thực phẩm chế biến sẵn lại chiếm một phần rất lớn trong chế độ ăn uống của người Mỹ?

Kristin Kirkpatrick, một chuyên gia dinh dưỡng tại Bệnh viện Cleveland ở Ohio và là thành viên cấp cao tại Trung tâm Chăm sóc Sức khỏe Hành vi Meadows ở Wickenburg, Arizona, người không tham gia vào nghiên cứu, đã giải thích rằng thực phẩm chế biến sẵn có giá thành rẻ và phổ biến trong các lựa chọn mua sắm hàng ngày.

“Thực phẩm chế biến sẵn thường rất ngon miệng. Điều đó có nghĩa là rất khó để ngừng ăn chúng và kể khi bạn không ăn chúng, bạn rất có thể sẽ thèm ăn. Chúng thậm chí có thể khiến bạn cảm thấy bình tĩnh hơn và ngon miệng khi tiêu thụ – vì vậy có nhiều lý do khiến chúng ta bắt đầu ăn chúng và không thể dừng lại”.

Melanie Murphy Richter, chuyên gia dinh dưỡng và giám đốc truyền thông của công ty dinh dưỡng Prolon, chia sẻ rằng các yếu tố kinh tế và thời gian eo hẹp trong nhiều lịch trình của người Mỹ, kết hợp với khó khăn trong việc phân tích nhãn thực phẩm và tiếp thị, có thể khiến thực phẩm chế biến sẵn trở thành một lựa chọn dễ dàng. Ngoài ra, việc tiêu thụ đồ ăn chế biến sẵn còn có yếu tố cảm xúc. 

“Trong quá trình hành nghề của mình, tôi thường yêu cầu bệnh nhân trả lời nhiều câu hỏi khác nhau để giúp tôi hiểu được động cơ mạnh mẽ nhất đằng sau sự lựa chọn thực phẩm của họ. Đối với một số người, đơn giản chỉ vì đây là những món ăn dễ ăn mà họ biết khi còn nhỏ hoặc do ông bà họ nấu cho họ.” chuyên gia Richter nói. “Đối với những người khác, nguyên nhân chính là giá cả. Và thực phẩm chế biến sẵn hoàn toàn rẻ hơn so với các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn. Với những người khác, đó là cảm xúc. Mọi người ăn vì họ căng thẳng, buồn bã hoặc tức giận. Và tình cờ là loại thực phẩm mà cơ thể chúng ta muốn trong những trải nghiệm cảm xúc này lại là… đường!”

Thực phẩm chế biến sẵn góp phần gây lo lắng và trầm cảm như thế nào?

Chuyên gia Richter cho biết, nguy cơ rối loạn giấc ngủ, lo lắng, trầm cảm và các rối loạn sức khỏe tâm thần phổ biến mà thực phẩm chế biến sẵn gây ra ngày càng tăng có liên quan đến một số cách khác nhau mà mỗi người tương tác với cơ thể chúng ta. Cô ấy chỉ ra bốn vấn đề sức khoẻ chính: lượng đường tăng đột biến và sụt giảm; mất cân bằng đường ruột; viêm (có liên quan đến nhiều rối loạn tâm trạng); và thiếu hụt chất dinh dưỡng do thiếu vitamin.

Bởi vì thực phẩm chế biến sẵn có hàm lượng đường bổ sung rất cao nên sự thay đổi quá lớn trong việc điều chỉnh lượng glucose có thể tạo ra tâm trạng thất thường và khó chịu, có thể dẫn đến trầm cảm theo thời gian.

Chuyên gia Richter cho biết rằng “chế độ ăn nhiều đường đã được chứng minh là làm giảm việc sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh cần thiết như serotonin. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh tâm trạng và sức khỏe tinh thần”. “Ngoài ra, ăn nhiều đường sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn gây bệnh (có hại) trong ruột của chúng ta như nấm men và nấm mốc, có thể dẫn đến chứng rối loạn sinh lý nghiêm trọng. Những vi khuẩn gây bệnh này có thể ngăn chặn hoặc cản trở khả năng sản xuất các hormone cần thiết như serotonin giúp chúng ta bình tĩnh và thư giãn. Trên thực tế, gần một nửa số người báo cáo mắc các chứng bệnh đường ruột cũng cho biết họ mắc chứng lo âu hoặc trầm cảm.”

Chuyên gia Kirkpatrick cũng lưu ý rằng lượng thực phẩm chế biến sẵn được tiêu thụ có thể tỷ lệ thuận với mức độ trầm cảm hoặc lo lắng. Một số nghiên cứu cũng cho thấy tác động tuỳ vào số lượng thực phẩm chế biến sẵn mỗi người tiêu thụ - khi mức tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn tăng lên, các vấn đề sức khỏe tâm thần cũng tăng cao. 

Theo Healthline