Phẫu thuật mở khí quản ảnh hưởng đến tuổi thọ không?
Người mở khí quản có sống được lâu không? Đây là băn khoăn của khá nhiều bệnh nhân và người nhà bệnh nhân khi không may phải mở khí quản tạm thời hoặc chung sống vĩnh viễn với ống mở khí quản. Thực tế, bản thân phẫu thuật mở khí quản không ảnh hưởng đến tuổi thọ mà yếu tố quyết định chủ yếu là tình trạng bệnh lý dẫn đến việc phải thực hiện thủ thuật này.
Tổng quan về mở khí quản
Mở khí quản là một thủ thuật được thực hiện khi bệnh nhân gặp khó khăn khi thở. Khó thở có thể do nhiều nguyên nhân, nhưng phổ biến nhất là do tắc nghẽn đường thở hoặc không thể tự thở.
Trong phẫu thuật mở khí quản, bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một lỗ mở thông ra da dẫn vào khí quản ở phía trước cổ và đặt một ống mở khí quản vào lỗ thông này để đưa không khí trực tiếp vào phổi, giúp người bệnh duy trì hô hấp.

Một số trường hợp có thể chỉ cần phẫu thuật mở khí quản tạm thời, nhưng cũng có những trường hợp phải mở khí quản vĩnh viễn. Hiểu rõ những biến chứng do mở khí quản và liệu chúng có ảnh hưởng đến tuổi thọ hay không có thể giúp bạn có góc nhìn rộng hơn về thủ thuật này.
Tuổi thọ trung bình sau phẫu thuật mở khí quản là bao nhiêu?
Phẫu thuật mở khí quản không phải là yếu tố quyết định tuổi thọ mà quyết định chính là do tình trạng sức khỏe, bệnh lý nền và lý do thực hiện thủ thuật này. Đặc biệt, một số tình trạng bệnh lý mãn tính có thể làm giảm tuổi thọ sau khi mở khí quản. Tương tự như vậy, tuổi tác cũng có thể là yếu tố dự đoán tuổi thọ.
Mặc dù sức khỏe tiềm ẩn thường có ảnh hưởng lớn hơn, nhưng các trường hợp mở khí quản lâu dài CÓ liên quan nhiều hơn đến tuổi thọ ngắn hơn, bất kể ở độ tuổi nào. Nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp biến chứng nhất bao gồm trẻ sơ sinh, người hút thuốc và người cao tuổi.
Tuổi thọ của bệnh nhân mở khí quản tạm thời
Trong những trường hợp khẩn cấp, mở khí quản tạm thời được thực hiện để đảm bảo bệnh nhân có thể thở. Nếu người bệnh không mắc các bệnh lý nền nghiêm trọng, thủ thuật này thường không ảnh hưởng nhiều dến sức khỏe tổng thể hay tuôi thọ.
Tuổi thọ của bệnh nhân mở khí quản vĩnh viễn
Những người cần mở khí quản vĩnh viễn thường có xu hướng mắc các bệnh lý mãn tính hoặc nghiêm trọng hơn khiến họ không thể tự thở. Theo các nghiên cứu, bản thân việc mở khí quản không trực tiếp làm giảm tuổi thọ, nhưng khi kết hợp với các bệnh nặng hoặc chấn thương nghiêm trọng thì nguy cơ tử vong có thể tăng cao.
Ví dụ, một nghiên cứu năm 2016 đã khảo sát 187 bệnh nhân sống phụ thuộc vào mở khí quản nhập viện năm 2009-2015. Những bệnh nhân này được chia thành 3 nhóm dựa trên nguyên nhân phẫu thuật mở khí quản bao gồm bệnh lý phổi, bệnh lý thần kinh và tắc nghẽn đường thở. Trong số này, có 45 bệnh nhân đã tử vong với thời gian sống trung bình là 9,8 tháng sau khi mở khí quản. Tỷ lệ sống sót chung là 83% sau 1 năm và 68% sau 5 năm. Tuy nhiên, trong nhóm tử vong, những người mắc bệnh phổi có thời gian sống ngắn nhất và trẻ em bị bệnh lý thần kinh ít có khả năng rút ống mở khí quản hơn.
Một nghiên cứu khác vào năm 2016 đã tập trung vào nhóm người cao tuổi đang thở máy sau khi mở khí quản trong giai đoạn 1999-2013, bao gồm bệnh nhân nhập viện và được đưa ra từ khoa hồi sức tích cực (ICU). Tổng cộng có 114 bệnh nhân tham gia vào nghiên cứu, trong đó 59 người vẫn phụ thuộc máy thở khi xuất viện, còn 55 người đã cai máy thở trước khi rời khỏi ICU. Kết quả cho thấy dù chất lượng cuộc sống không lý tưởng nhưng tỷ lệ sống sót ở cả hai nhóm không khác biệt đáng kể. Sau 1 năm, tỷ lệ sống sót là 73% ở nhóm thở máy và 69% ở nhóm đã cai máy. Sau 5 năm, tỷ lệ này lần lượt là 40% và 42%.
Tương tự như nghiên cứu ở trẻ em, những bệnh nhân gặp vấn đề về phổi thường phải nằm lâu hơn trong ICU, đặc biệt là nếu phụ thuộc vào máy trợ thở. Đáng chú ý, các bệnh nhân trường thành tham gia nghiên cứu đều mắc bệnh mãn tính và được chuyển lên bệnh viện tuyến trên để tiếp tục điều trị sau khi xuất viện từ cơ sở y tế ban đầu.
Tuổi thọ trung bình của bệnh nhân mở khí quản liên quan đến COVID-19
Vi rút SARS-CoV-2 là tác nhân gây bệnh COVID-19 có thể gây khó thở nghiêm trong ở các trường hợp nặng. Do đó, một số người mắc COVID-19 nặng phải nhập viện đã cần đến thủ thuật mở khí quản và đặt nội khí quản để hỗ trợ hô hấp và tăng lượng oxy hấp thụ. Điều này đặc biệt phổ biến vào giai đoạn đầu của đại dịch, khi vắc-xin và các loại thuốc điều trị làm giảm các triệu chứng vẫn chưa được phổ biến.

Một nghiên cứu năm 2021 đã phân tích dữ liệu từ những người trưởng thành cần phải mở nội khí quản tạm thời do COVID-19 trong giai đoạn từ tháng 4/2020 đến tháng 1/2021. Nghiên cứu có 51 người tham gia, phần lớn là nam giới với độ tuổi trung bình là 52. Kết quả cho thấy việc đặt ống nội khí quản tạm thời không ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu ghi nhận tỷ lệ tử vong chung lên đến 66,66%. Nguyên nhân tử vong không phải do thủ thuật mở khí quản mà chủ yếu là do diễn tiến nặng của COVID-19 và các bệnh lý nền làm tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Các biến chứng thường gặp khi phẫu thuật mở khí quản
Cũng như bất kỳ ca phẫu thuật nào, mở khí quản cũng có một số rủi ro. Các biến chứng nghiêm trọng dù hiếm gặp nhưng chúng vẫn có thể xảy ra như:
- Phản ứng dị ứng với thuốc gây mê
- Hình thành mô sẹo tại vị trí mở khí quản hoặc bên trong khí quản
- Nhiễm trùng như viêm phổi hoặc viêm khí quản
Ngoài ra, các vấn đề khác có thể phát sinh bao gồm:
- Tổn thương tuyến giáp
- Xẹp phổi
- Hình thành mô hạt (mô liên kết và mạch máu trong đường thở)
- Tích tụ khí dưới da
- Tổn thương xung quanh lỗ mở khí quản
- Hình thành lỗ rò bất thường giữa khí quản và cơ quan khác
Cách phòng ngừa biến chứng sau phẫu thuật mở khí quản
Một trong những cách tốt nhất để hạn chế biến chứng sau phẫu thuật mở khí quản là giữ cho lỗ mở thông và ống mở khí quản luôn sạch sẽ. Chú ý phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như sưng đỏ, đau hoặc có dịch tiết bất thường.
Tuân thủ theo các hướng dẫn chăm sóc và khuyến nghị của bác sĩ và y tá, đặc biệt là việc thay ống mở khí quản đúng lịch (thường mỗi 1 - 3 tháng). Xem thêm Cách chăm sóc bệnh nhân mở khí quản. Tránh để ống và lỗ mở khí quản tiếp xúc trực tiếp với nước để giảm nguy cơ nhiễm trùng.
Với trường hợp mở khí quản tạm thời, lỗ mở khí quản thường tự lành sau khi ống được tháo bỏ. Tuy nhiên với những trường hợp mở khí quản lâu dài, bệnh nhân có thể cần thực hiện thêm phẫu thuật để đóng lỗ mở khí quản.
Tham khảo nguồn Healthline
Phẫu thuật mở khí quản là một thủ thuật quan trọng giúp duy trì đương thở trong các trường hợp liệt, tắc nghẽn đường thở hoặc các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng. Với mở khí quản tạm thời, tuổi thọ thường không bị ảnh hưởng nếu bệnh nhân không mắc các bệnh lý nền. Tuy nhiên, với mở khí quản dài hạn hoặc vĩnh viễn, tuổi thọ thường bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như tình trạng bệnh lý nền, tuổi tác hoặc thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao hơn là bởi chính thủ thuật mở khí quản. Để được tư vấn về bộ mở khí quản và hỗ trợ thêm về chăm sóc mở khí quản, hãy liên hệ ngay với chúng tôi Công ty TNHH Thương mại Quốc tế MERINCO Văn phòng 1: Phòng 2304, toà nhà HH2 Bắc Hà. Số 15 Tố Hữu, Thanh Xuân, Hà Nội |