Khẩu trang, mặt nạ phòng độc và các loại máy thở

Thuật ngữ y tế đôi khi có thể rất khó hiểu. Ngay cả với nguồn tài nguyên dồi dào mà chúng ta có ngày nay để nghiên cứu và hiểu các thuật ngữ này, vẫn luôn có một số thứ nhất định sẽ bị bỏ sót khi dịch thuật. Ví dụ, ngành công nghiệp hô hấp oxy có rất nhiều thuật ngữ mà nhiều người không hoàn toàn hiểu được. Điều này có thể dẫn đến nhiều nhầm lẫn khi thảo luận về chúng với bạn bè, gia đình hoặc bác sĩ của bạn.

Mặt nạ phòng độc là gì?

Mặt nạ phòng độc, tiếng Anh là “respirator", là một loại mặt nạ che mũi và miệng của người dùng, giống như khẩu trang. Chúng được thiết kế để giảm nguy cơ người đeo hít phải các chất độc hại có thể gây hại cho phổi và cơ thể.

Mặt nạ phòng độc được sử dụng trong cả môi trường y tế và công nghiệp. Trong môi trường y tế, mặt nạ phòng độc được các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sử dụng để lọc các bệnh truyền nhiễm ra khỏi không khí mà họ hít thở. Kể từ lần đầu tiên chúng ta phát hiện ra virus COVID-19 (SARS-CoV-2), bạn có thể đã nghe thấy thuật ngữ “khẩu trang N95”. Điều này đề cập đến một loại mặt nạ phòng độc được thiết kế đặc biệt để lọc vi-rút. Mặt nạ phòng độc có bộ lọc N95 (FFR) loại bỏ 95% các hạt rất nhỏ (0,3 micron).

Mặt khác, mặt nạ phòng độc công nghiệp được thiết kế để bảo vệ người đeo khỏi các vi hạt có hại trong không khí có trong môi trường công nghiệp. Các hạt trong không khí được chia thành ba nhóm khác nhau: nhỏ, trung bình và lớn. Các hạt nhỏ có đường kính nhỏ hơn 1 micron, các hạt trung bình có đường kính từ 1 đến 100 micron và các hạt lớn có đường kính lớn hơn 100 micron.

Nói chung, mặt nạ phòng độc được sử dụng bởi nhân viên y tế và công nhân công nghiệp. Hầu hết mọi người cần được đào tạo về cách sử dụng mặt nạ phòng độc một cách chính xác vì không thể có bất kỳ rò rỉ không khí nào. Hơn nữa, mặt nạ phòng độc có thể gây nguy hiểm cho những người mắc bệnh hô hấp mãn tính như COPD hoặc hen suyễn.

Không nên nhầm lẫn mặt nạ phòng độc với mặt nạ phẫu thuật. Khẩu trang phẫu thuật, hay khẩu trang giấy, là một mảnh vải rất rộng, chỉ được thiết kế để lọc các hạt rất lớn. Khẩu trang phẫu thuật được công chúng đeo để giúp ngăn ngừa sự lây lan của COVID-19 cũng như các bệnh truyền nhiễm khác, nhưng chúng không phải là giải pháp tất cả trong một. Nếu ngăn chặn sự lây lan của bệnh tật là mục tiêu của bạn, bạn vẫn cần phải tuân theo tất cả các hướng dẫn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra như duy trì khoảng cách 6 feet với người gần nhất và ở nhà nếu bạn cảm thấy ốm.

Máy thở là gì?

Máy thở, tiếng anh gọi là “ventilator", có chức năng hoàn toàn khác với mặt nạ phòng độc. Máy thở là một loại máy giúp bệnh nhân thực hiện hoạt động thở cơ học. Nó giúp đẩy không khí dễ thở vào phổi và loại bỏ không khí giàu carbon dioxide ra khỏi phổi. Máy thở thường được sử dụng trong bệnh viện và được thiết kế để giúp những bệnh nhân bị suy hô hấp nghiêm trọng về phổi hoặc cơ hoành và không thể tự thở. Chúng cũng được sử dụng ở những bệnh nhân bị chấn thương não.

Có hai loại máy thở khác nhau: máy thở không xâm lấn và máy thở xâm lấn. Máy thở không xâm lấn có thể được thực hiện tại nhà thông qua một thiết bị máy thở và mặt nạ đặc biệt, tuy nhiên máy thở xâm lấn cần có chuyên gia y tế. Trong quá trình thở máy xâm lấn, một ống sẽ được đưa vào đường thở qua miệng hoặc vết mổ phẫu thuật ở cổ. Có hai phương pháp khác nhau được sử dụng để quản lý thông khí cho bệnh nhân: máy thở áp lực dương và máy thở áp lực âm.

Máy thở áp suất dương được phát minh vào những năm 1950 và được coi là tiêu chuẩn, tuy nhiên, máy thở áp suất âm ngày nay hiếm khi được sử dụng. CPAP, BiPAP và APAP đều là các loại máy thở không xâm lấn có thể thực hiện tại nhà.

Máy CPAP, BiPAP và APAP là gì?

CPAP, BiPAP và APAP đều là các loại trị liệu áp lực đường thở dương khác nhau. Chúng được sử dụng riêng cho những người bị rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Chứng ngưng thở khi ngủ xảy ra khi các cơ trong cổ họng thư giãn trong khi ngủ khiến hơi thở ngừng lại trong giây lát. Các biến chứng của chứng ngưng thở khi ngủ bao gồm các vấn đề về tim mạch, mệt mỏi vào ban ngày, các vấn đề về mắt, v.v.

Về cơ bản, máy tạo áp lực đường thở dương được thiết kế để giữ cho đường thở luôn mở trong khi ngủ và ngăn ngừa bất kỳ sự gián đoạn nào. Nếu bệnh nhân mắc cả bệnh phổi mãn tính và chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, máy tập trung oxy dòng liên tục có thể được đưa vào thiết bị trị liệu PAP để đảm bảo họ có thể duy trì mức oxy trong máu. Có ba loại máy trị liệu PAP khác nhau, vì vậy điều quan trọng là phải hiểu chúng khác nhau như thế nào.

Giống như máy tạo oxy dòng liên tục, máy áp suất đường thở dương không đổi (CPAP) tạo ra luồng không khí áp suất cao ổn định. Đối với nhiều bệnh nhân mắc chứng ngưng thở khi ngủ, máy CPAP sẽ hoạt động tốt vì bạn chỉ cần bật thiết bị trước khi ngủ và nó sẽ chạy suốt đêm. Tuy nhiên, vấn đề với liệu pháp CPAP là không khí đó được áp dụng khi bạn thở ra. Nếu việc sử dụng thiết bị này khiến bạn cảm thấy khó thở ra, nó có thể dẫn đến sự tích tụ CO2 trong cơ thể bạn.