Chăm sóc và phục hồi vết thương do bỏng

Đối với các vết bỏng không cần chăm sóc y tế

Nếu vết bỏng hoặc phỏng nhẹ và được điều trị tại nhà, chúng thường sẽ lành mà không cần điều trị thêm. Trong thời gian da hồi phục, bạn cần giữ cho vùng da sạch sẽ và không bôi kem hoặc chất nhờn. Không làm vỡ bóng nước vì điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng.

Nếu bạn bị phỏng bên trong miệng do uống đồ uống nóng, hãy tránh những thứ có thể gây kích ứng vùng bị bỏng như thức ăn nóng và cay, rượu và thuốc lá cho đến khi vùng đó lành lại.

Các vết bỏng nhẹ hoặc phỏng chỉ ảnh hưởng đến lớp ngoài cùng của da (bỏng biểu bì nông) thường sẽ lành sau khoảng một tuần mà không để lại sẹo.

Bỏng cần chăm sóc y tế

Nếu bạn bị bỏng hoặc phỏng cần điều trị y tế, vết thương sẽ được đánh giá để xác định mức độ chăm sóc cần thiết bởi các bác sĩ hoặc y tá.

Nhân viên y tế điều trị cho bạn sẽ:

• Đánh giá kích thước và độ sâu của vết bỏng bằng cách kiểm tra khu vực bị ảnh hưởng

• Làm sạch vết bỏng, cẩn thận không làm vỡ bóng nước

• Che phủ vết bỏng bằng băng vô trùng (thường là miếng gạc và băng để giữ cố định)

• Cung cấp thuốc giảm đau nếu cần (thường là paracetamol hoặc ibuprofen)

Tùy vào nguyên nhân gây bỏng, bạn có thể được khuyên tiêm phòng uốn ván một bệnh do vi khuẩn xâm nhập qua vết thương gây ra. Ví dụ, nếu bạn có khả năng đất bẩn dính vào vết thương thì nên tiêm phòng uốn ván.

Băng sẽ được kiểm tra định kỳ để phát hiện dấu hiệu nhiễm trùng, và cũng sẽ được thay đều đặn cho đến khi vết bỏng hoàn toàn lành.

Bỏng nhẹ ảnh hưởng đến lớp da ngoài và một phần lớp mô bên dưới (bỏng trung bì nông) thường lành sau khoảng 14 ngày và để lại ít sẹo.

Nếu vết bỏng ở mức trung bình hoặc nghiêm trọng, bạn có thể được chuyển đến đơn vị chuyên chăm sóc bỏng. Trong một số trường hợp, có thể cần phẫu thuật để cắt bỏ vùng da bị bỏng và ghép da lấy từ bộ phận khác trên cơ thể. Những vết bỏng nghiêm trọng và sâu hơn có thể mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm để hồi phục hoàn toàn, và thường để lại sẹo rõ rệt.

Bỏng rộp

Bỏng rộp là khi vết bỏng tạo nên các bọc nước ở dưới da. Điều quan trọng là bạn không được tự ý làm vỡ bọc nước này.

Hiện chưa có ý kiến thống nhất từ các chuyên gia khoa học về cách xử lý tối ưu cho bọc nước trên da do bỏng rộp gây ra. Tuy nhiên, lời khuyên chung là bạn không nên tự ý làm vỡ bóng nước.

Nếu vết bỏng gây ra bọc nước trên da, bạn nên đến cơ sở y tế.

Bọc nước trên da do bỏng rộp có thể sẽ được giữ nguyên, mặc dù một số đơn vị điều trị bỏng tại bệnh viện có chính sách loại bỏ lớp da trên bóng nước (gọi là deroofing).

Trong một số trường hợp, có thể dùng kim để chọc một lỗ nhỏ nhằm thoát dịch ra ngoài. Cách này gọi là hút dịch (aspiration), thường áp dụng với bóng nước lớn hoặc bóng nước có nguy cơ tự vỡ.

Nhân viên y tế sẽ tư vấn cho bạn cách chăm sóc bóng nước tốt nhất và loại băng nào nên sử dụng.

Chú ý khi tiếp xúc với nắng

Trong vài năm đầu sau khi bị bỏng, bạn nên tránh để vùng da bị tổn thương tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời vì điều này có thể gây phồng rộp. Da đặc biệt nhạy cảm trong năm đầu sau chấn thương. Điều này cũng áp dụng cho vùng da mới sau khi ghép da.

Điều quan trọng là giữ cho vùng da này được che chắn bằng quần áo cotton. Nếu vết bỏng ở mặt, hãy đội mũ lưỡi trai hoặc mũ vành rộng khi ra ngoài trời. Bạn nên dùng kem chống nắng có chỉ số bảo vệ cao (ví dụ SPF 50) cho tất cả các vùng da bị ảnh hưởng.

Sau khoảng 2 năm kể từ chấn thương, bạn có thể tiếp xúc lại với ánh nắng, nhưng vẫn cần sử dụng kem chống nắng có chỉ số cao (SPF 30 trở lên) và tránh ra nắng vào giữa trưa.

Khi nào cần hỏi ý kiến bác sĩ thêm

Dù vết bỏng có cần chăm sóc y tế hay không, bạn nên tìm đến bác sĩ đa khoa hoặc liên hệ với cấp cứu nếu:

• Vết thương trở nên đau hoặc có mùi khó chịu

• Bạn bị sốt cao 38°C hoặc hơn

• Băng gạc bị thấm ướt do dịch rỉ ra từ vết thương

• Vết thương không lành sau 2 tuầu