Biến chứng Bỏng và Phỏng nước
Bỏng và phỏng nước có thể gây sốc, kiệt sức vì nhiệt, nhiễm trùng, để lại sẹo và ảnh hưởng tâm lý lâu dài. Cần nhận biết sớm dấu hiệu nguy hiểm để xử lý đúng cách, phòng ngừa biến chứng và hỗ trợ phục hồi tốt hơn.
Bỏng và phỏng nước đôi khi có thể dẫn đến những vấn đề khác bao gồm sốc, kiệt sức vì nhiệt, nhiễm trùng và để lại sẹo.
Sốc
Hình ảnh: Xử lý sốc trong khi chờ xe cứu thương
Sau một chấn thương nghiêm trọng có thể xảy ra tình trạng sốc. Sốc là một tình trạng nguy hiểm đến tính mạng xảy ra khi cơ thể không được cung cấp đủ oxy. Có thể bị sốc sau một vết bỏng nghiêm trọng.
Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc bao gồm:
Da mặt tái nhợt
Da lạnh hoặc ẩm ướt
Mạch đập nhanh
Thở nhanh và nông
Ngáp liên tục
Bất tỉnh
Gọi 115 và yêu cầu xe cứu thương nếu bạn nghĩ rằng người bị thương nặng đang rơi vào tình trạng sốc.
Trong khi chờ xe cứu thương:
Đặt họ nằm xuống và nâng, đỡ chân họ lên
Dùng áo khoác hoặc chăn giữ ấm cho họ, nhưng không che mặt hoặc vùng bị bỏng
Không cho ăn hoặc uống bất cứ thứ gì
Kiệt sức vì nhiệt và sốc nhiệt
Kiệt sức vì nhiệt và sốc nhiệt nhanh chóng đưa đến nơi mát mẻ
Kiệt sức vì nhiệt và sốc nhiệt là hai tình trạng sức khỏe liên quan đến nhiệt, xảy ra khi nhiệt độ bên trong cơ thể tăng lên từ 37°C đến 40°C hoặc cao hơn.
Cả hai đều rất nghiêm trọng, thường do tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng hoặc nhiệt độ cao.
Các triệu chứng của kiệt sức vì nhiệt và sốc nhiệt bao gồm:
Mệt mỏi cực độ, thiếu năng lượng
Chóng mặt hoặc ngất xỉu
Cảm giác buồn nôn hoặc nôn mửa
Mạch đập nhanh
Đau đầu
Đau cơ
Cáu gắt
Lú lẫn
Nếu người bị kiệt sức vì nhiệt được nhanh chóng đưa đến nơi mát mẻ, cho uống nước và nới lỏng quần áo, họ sẽ bắt đầu cảm thấy khá hơn trong vòng 30 phút. Nếu không, họ có thể phát triển thành sốc nhiệt, đây là tình trạng cấp cứu y tế và bạn cần gọi cứu thương.
Nhiễm trùng
Liên hệ ngay y tế nếu nghĩ rằng vết bỏng bị nhiễm trùng
Vết thương có thể bị nhiễm trùng nếu vi khuẩn xâm nhập vào. Nếu vết bỏng hoặc phỏng nước của bạn có mụn nước bị vỡ, nó có thể bị nhiễm trùng nếu không được giữ sạch. Hãy chăm sóc y tế cho bất kỳ vết bỏng nào gây ra mụn nước.
Vết thương của bạn có thể đã bị nhiễm trùng nếu:
Vết thương khó chịu, đau đớn hoặc có mùi hôi
Bạn bị sốt cao từ 38°C trở lên
Có dấu hiệu viêm mô tế bào (cellulitis), là tình trạng nhiễm khuẩn gây đỏ và sưng da
Liên hệ y tế nếu bạn nghĩ rằng vết bỏng của mình bị nhiễm trùng. Nhiễm trùng thường có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau nếu cần.
Trong một số trường hợp hiếm, vết bỏng nhiễm trùng có thể gây nhiễm trùng máu (nhiễm trùng huyết) hoặc hội chứng sốc nhiễm độc. Đây là những tình trạng nghiêm trọng có thể gây tử vong nếu không được điều trị.
Các dấu hiệu của nhiễm trùng huyết và hội chứng sốc nhiễm độc bao gồm:
Sốt cao
Chóng mặt
Nôn mửa
Sẹo
Có thể thoa kem dưỡng ẩm, như kem dưỡng da nước hoặc thuốc mỡ nhũ hóa
Sẹo là một mảng hoặc đường mô còn lại sau khi vết thương đã lành. Hầu hết các vết bỏng nhẹ chỉ để lại sẹo rất ít.
Bạn có thể cố gắng giảm nguy cơ để lại sẹo sau khi vết thương lành bằng cách:
Thoa kem dưỡng ẩm, như kem dưỡng da nước (aqueous cream) hoặc thuốc mỡ nhũ hóa (emulsifying ointment) hàng ngày cho đến khi vết bỏng không còn khô hoặc ngứa. Quá trình này có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng
Sử dụng kem chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) cao để bảo vệ vùng da đang lành khi ra ngoài trời
Ảnh hưởng tâm lý
Sau khi bị bỏng hoặc bỏng nước một số người có thể trải qua cảm giác lo âu và căng thẳng
Bỏng và phỏng nước, đặc biệt là những trường hợp nặng có thể gây ra những tổn thương tâm lý lâu dài.
Sau khi bị bỏng hoặc bỏng nước, một số người có thể trải qua:
Cảm giác lo âu và căng thẳng
Xuống tinh thần, trầm cảm
Thiếu tự tin
Một số người hồi phục sau bỏng cũng có thể phát triển rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), với các triệu chứng như hồi tưởng ký ức, ác mộng và những suy nghĩ không mong muốn, ám ảnh.
Nếu bạn gặp phải bất kỳ vấn đề tâm lý nào nêu trên, hãy trao đổi với bác sĩ. Họ có thể sắp xếp cho bạn gặp nhà tâm lý học chuyên điều trị cho những người hồi phục sau bỏng và phỏng nước.
Nguồn: NHS