Bệnh béo phì và thừa cân ảnh hưởng đến quá trình lành thương như thế nào?
Béo phì và thừa cân tiếp tục tăng mạnh ở nước ta, đặc biệt là giới trẻ, với tỷ lệ gia tăng hàng năm là 38% so với mức 10-20% của các nước Đông Nam Á. Béo phì là nguyên nhân gây ra các vấn đề về tim mạch, cao huyết áp và tiểu đường. Một vấn đề nghiêm trọng và đáng lo ngại hơn đối với những người béo phì bị tiểu đường là tình trạng phải cắt cụt chi, điều này chủ yếu xuất phát từ việc chăm sóc vết thương kém. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các tác động của béo phì và thừa cân đối với quá trình lành vết thương.
Béo phì và thừa cân là gì?
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định nghĩa béo phì là tình trạng tích tụ chất béo bất thường hoặc quá mức gây nguy hiểm tới sức khỏe của một người. Chỉ số khối cơ thể (BMI) giúp phân biệt hai tình trạng: một người được coi là thừa cân nếu BMI trên 25 và béo phì nếu chỉ số BMI trên 30. Thừa cân và béo phì đã phát triển thành đại dịch với hơn 4 triệu ca tử vong mỗi năm do những tình trạng này.

Béo phì và thừa cân có liên quan đến các bệnh như bệnh tim, tăng huyết áp và bệnh tiểu đường. Những bệnh này là yếu tố gây nguy cơ cao cho việc phải cắt cụt chi. Một chế độ ăn bao gồm nhiều thực phẩm chiên và thực phẩm chế biến sẵn, cộng thêm việc ít hoạt động thể chất thì sẽ rất dễ dẫn tới béo phì và thừa cân.
Thừa cân, béo phì và quá trình lành vết thương
Béo phì từ lâu đã được cho là có liên quan đến việc giảm tuổi thọ, và đặc biệt ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình lành vết thương. Khi những người thừa cân và béo phì phát triển loét tỳ đè do tuổi cao và khả năng vận động hạn chế, các bệnh lý này có thể làm chậm quá trình lành vết thương. Điều này cũng đúng với những người bị loét bàn chân do tiểu đường - thừa cân và béo phì có thể cản trở quá trình lành vết thương mãn tính như vậy.
Nếu những người thừa cân và béo phì phải trải qua phẫu thuật, các tình trạng như bệnh tim mạch, huyết áp cao và tiểu đường có thể khiến quá trình lành vết thương sau phẫu thuật trở nên phức tạp và tăng nguy cơ phát triển các biến chứng. Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa béo phì và chữa lành vết thương, chúng ta cần nhấn mạnh 2 hệ thống cơ thể đó là hệ tim mạch và hệ hô hấp.
Cấu trúc của mô mỡ
Để hiểu rõ cách béo phì ảnh hưởng như thế nào đến việc chữa lành vết thương, ta phải chỉ ra các đặc tính của mô mỡ. Mô mỡ được chia thành các tiểu thùy - các thùy nhỏ nhận máu từ mạng lưới mao mạch xung quanh. Béo phì có nghĩa là cơ thể có quá nhiều mô mỡ và điều này làm tăng nguy cơ suy giãn tĩnh mạch, đây là tình trạng máu không lưu thông đúng cách đến tim.
Ở những vùng cơ thể có mật độ mô mỡ cao, tình trạng suy tĩnh mạch càng làm mô mỡ cứng hơn. Điều này dẫn đến giảm sự tăng sinh mao mạch và hình thành mạch mới. Nói một cách đơn giản, mô mỡ hạn chế việc cung cấp máu và cản trở sự phát triển của các mạch máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho các mô xung quanh.
Hệ tim mạch
Thừa cân và béo phì ảnh hưởng đến hệ thống tim mạch qua việc tăng khối lượng công việc của tim, buộc tim phải làm việc nhiều hơn để cung cấp máu giàu oxy cho tất cả các mô cũng như loại bỏ các chất thải. Lưu thông máu tối ưu là rất quan trọng để chữa lành vết thương vì mô cơ thể cần nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết. Béo phì mãn tính làm giảm hiệu suất của tim do làm việc quá sức, từ đó làm giảm cung lượng tim và lượng máu.
Thiếu máu cục bộ hay còn gọi là thiếu máu đến mô thường dẫn đến hoại tử mô. Tình trạng này có thể là do co thắt hay tắc nghẽn mạch máu, hoặc tim không có khả năng bơm đầy đủ máu tới các vùng cơ thể.
Hệ hô hấp
Béo phì thường gây ra tình trạng thiếu oxy máu đến các mô cơ thể mãn tính. Thông thường, kiểu hô hấp ở người béo phì là kiểu giảm thông khí, tức là tình trạng thở quá nông hoặc quá chậm. Điều này là do thành ngực dày hơn và cơ hoành không thể hạ xuống hoàn toàn do mô mỡ ở bụng.
Chức năng phổi ở người béo phì bị thay đổi do giảm thông khí. Do vậy, họ bị giảm dung tích sống và thể tích khí lưu thông. Áp suất oxy là điều cần thiết để hình thành collagen đầy đủ. Ở người béo phì, áp suất riêng phần của oxy động mạch thấp hơn ở người không béo phì do mô mỡ không có mạch máu.
Giống như độ ẩm, oxy cần có sự cân bằng để hỗ trợ quá trình lành thương một cách tối ưu mà không cần can thiệp lâm sàng đáng kể. Sự tổng hợp collagen phụ thuộc vào oxy và việc thiếu oxy ở cấp độ mô sẽ cản trở hoạt động bạch cầu và thực bào. Sự tăng sinh và di chuyển của các tế bào dẫn đến sự biểu mô hóa vết thương từ rìa vào trong cũng phụ thuộc vào oxy.
Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng và vĩ mô
Quá trình lành vết thương cần được cung cấp đầy đủ protein, khoáng chất và vitamin. Không giống như suy nghĩ thông thường, người béo phì thực chất bị suy dinh dưỡng do chế độ ăn nhiều calo, nhiều chất béo, thiếu khoáng chất và vitamin. Điều này tác động tiêu cực đến việc chữa lành vết thương.
Béo phì ảnh hưởng đến việc chữa lành vết thương theo nhiều cách. Hiểu được tác động của béo phì và thừa cân đối với việc chữa lành vết thương có thể giúp các bác sĩ chăm sóc vết thương và người chăm sóc hiểu được các biện pháp có thể thực hiện để giúp bệnh nhân béo phì lành vết thương, bao gồm cải thiện dinh dưỡng và cung cấp oxy bổ sung. Để được tư vấn về các loại băng gạc cho vết thương và hướng dẫn chăm sóc vết thương đúng cách, hãy liên hệ ngay với chúng tôi Công ty TNHH Thương mại Quốc tế MERINCO Văn phòng 1: P.2304, toà nhà HH2 Bắc Hà. Số 15 Tố Hữu, Thanh Xuân, Hà Nội |