Lựa Chọn Ống Mở Thông Dạ Dày và Xông Nuôi Ăn Phù Hợp

Các Loại Ống

Việc lựa chọn ống phụ thuộc vào thời gian cần sử dụng, ngắn hạn hay dài hạn.

• Ống nuôi ăn ngắn hạn gồm ống thông mũi-dạ dày (NG-tube) và ống thông mũi-hỗng tràng (NJ-tube), đi qua mũi và kết thúc ở dạ dày (NG) hoặc ruột non (NJ).

• Ống nuôi ăn dài hạn gồm ống mở thông dạ dày (PEG, G-tube), ống mở thông dạ dày-hỗng tràng (PEG-J, G-J tube), và ống mở thông hỗng tràng (PEJ, J-tube).

Cách Đặt Ống

 

Hình ảnh: Phương pháp mở thông dạ dày ra da
 

Ống nuôi ăn có thể được đặt bằng nhiều cách:

• Phẫu thuật bởi bác sĩ phẫu thuật.

• Dưới hướng dẫn X-quang bởi bác sĩ X-quang.

• Nội soi bởi bác sĩ tiêu hóa.

Bài viết này tập trung vào phương pháp nội soi. Nội soi sử dụng một ống dài có gắn đèn và camera ở đầu. Khi bệnh nhân được gây mê, bác sĩ đưa ống nội soi qua miệng, xuống thực quản vào dạ dày và ruột non, giúp đặt ống an toàn.

Xông Nuôi Ăn Ngắn Hạn

Ống thông mũi-dạ dày (ống NG) và ống thông mũi-hỗng tràng (ống NJ)

• Ống NG có thể đặt ngay tại giường bệnh.

• Ống NJ thường cần phẫu thuật nội soi do phải đi qua môn vị vào ruột non.

Các phương pháp đặt ống NJ:

1. Kết hợp ống NG và nội soi: Bác sĩ dùng kìm nội soi để kéo ống từ dạ dày vào ruột non.

2. Sử dụng dây dẫn: Đưa dây vào ruột non qua ống nội soi, sau đó luồn ống NJ theo dây dẫn.

3. Đưa trực tiếp ống NJ qua nội soi: Ống NJ cỡ nhỏ (3 mm) được luồn qua kênh của ống nội soi vào ruột non.

Chuyển ống từ miệng lên mũi
Sau khi đặt ống qua miệng, bác sĩ có thể chuyển nó lên mũi bằng dụng cụ chuyên biệt. Một phương án khác là dùng ống nội soi kích thước nhỏ (như ống nội soi nhi khoa) để đưa trực tiếp vào mũi.

Xông Nuôi Ăn Dài Hạn

Ống nuôi ăn dài hạn có thể duy trì lâu dài, dành cho các người bệnh phải nuôi ăn lâu ngày hoặc vĩnh viễn

• Ống nuôi ăn đặt trước môn vị (nằm trong dạ dày).

• Ống nuôi ăn đặt sau môn vị (đi qua dạ dày vào ruột non): gồm ống mở thông dạ dày-hỗng tràng và ống mở thông hỗng tràng.

Ống Mở Thông Dạ Dày (G-Tube, PEG-Tube)

• Ống đi trực tiếp qua thành bụng vào dạ dày.

• Được đặt nội soi, gọi là ống PEG.

• Bác sĩ đưa nội soi vào dạ dày, xác định vị trí đặt bằng cách quan sát ánh sáng chiếu qua thành bụng.

• Da được sát trùng, gây tê, rạch 1 cm, và đưa ống qua dạ dày ra ngoài.

• Ống được cố định bằng miếng chặn bên trong (đệm nhựa hoặc bóng nước) và miếng chặn bên ngoài.

Ống Mở Thông Dạ Dày Hỗng Tràng (PEG-J, JET-PEG)

• Là ống G-Tube có phần mở rộng vào ruột non.

• Được đặt bằng cách luồn một ống nhỏ hơn qua ống PEG ban đầu, sau đó dẫn vào ruột non qua nội soi.

Ống Mở Thông Hỗng Tràng (J-Tube, PEJ-Tube)

• Được đặt trực tiếp vào hỗng tràng.

• Quá trình đặt giống ống PEG nhưng cần nội soi dài hơn để vào ruột non.

Khi Nào Cần Ống Sau Môn Vị?

• Khi không thể đặt ống vào dạ dày do phẫu thuật trước đó (ví dụ: cắt dạ dày, phẫu thuật thực quản).

• Khi dạ dày làm rỗng chậm (do hẹp môn vị hoặc rối loạn nhu động dạ dày).

Lợi ích của Ống mở thông hỗng tràng J-Tube:

• Giúp tránh trào ngược và hít sặc do chậm làm rỗng dạ dày.

• Nhưng không ngăn được hít sặc từ dịch tiết miệng.

So Sánh Ống Mở Thông Dạ Dày Hỗng Tràng PEG-J và Ống Mở Thông Hỗng Tràng PEJ

• Nếu bệnh nhân đã có ống PEG, có thể chuyển đổi thành ống PEG-J thay vì đặt ống mới.

• Một số bệnh nhân cần cả hai ống: ống PEG để dẫn lưu dịch dạ dày, ống PEJ để bơm dưỡng chất vào ruột.

• PEG-J dễ bị tụt hoặc tắc do kích thước nhỏ, thường cần thay thế.

• Nghiên cứu cho thấy 56% bệnh nhân dùng ống PEG-J cần can thiệp lại trong 6 tháng, trong khi chỉ có 13,5% bệnh nhân dùng ống PEJ cần thay thế.

• PEJ có ưu điểm hơn nhưng khó tìm bác sĩ có kinh nghiệm đặt.

Xử Lý Khi Ống Mở Thông Dạ Dày Rơi Ra

• Nếu ống đã được đặt hơn 4 tuần, đường rò đã hình thành giữa dạ dày và thành bụng, có thể thay ống thông dạ dày mới ngay sau khi bị rơi ra.

• Nếu ống mới đặt dưới 4 tuần, dạ dày chưa dính vào thành bụng, việc rơi ống có thể gây rò rỉ dịch vào khoang bụng, nguy hiểm.

  • Không đặt lại tại giường bệnh.

  • Cần nhập viện, dùng kháng sinh, đôi khi cần phẫu thuật để đặt lại

Thiết Bị Thay Thế Đặc Biệt: Nút G (Low-Profile Device - “Gastrostomy Button”)

• Nếu cần đặt ống dài hạn, có thể thay ống nuôi ăn bằng nút G - gastrostomy button.

• Thiết bị này phẳng với da, có đầu nối rời để bơm thức ăn khi cần, mang tính thẩm mỹ cao hơn

• Nút G thường không được đặt ngay từ đầu, thường cần thay sau 2-3 tháng để đo chính xác kích thước.