Ống thông tiểu là một ống mềm được sử dụng để làm rỗng bàng quang và thu thập nước tiểu qua túi đựng nước tiểu. Thông thường, bác sĩ hoặc điều dưỡng thực hiện thủ thuật đưa ống vào. Có nhiều loại và mục đích sử dụng khác nhau, tùy theo tình trạng bệnh.

Các loại ống thông tiểu & đặc điểm

Ảnh: Ống thông tiểu là một ống mềm được sử dụng để làm rỗng bàng quang và thu thập nước tiểu qua túi đựng nước tiểu

Chỉ định & chống chỉ định 

Chỉ định phổ biến:

• Bí tiểu cấp hoặc mãn tính do tắc nghẽn (ví dụ phì đại tuyến tiền liệt, sẹo niệu đạo) 
• Bệnh nhân có bàng quang thần kinh làm giảm khả năng co bóp hoặc đi tiểu tự chủ (dây thần kinh điều khiển bàng quang bị tổn thương)
• Trước, trong hoặc sau phẫu thuật vùng bụng dưới, tuyến tiền liệt, tiết niệu, hoặc khi gây tê ngoài màng cứng trong sinh đẻ 
• Lấy mẫu nước tiểu vô trùng, tính toán lượng nước tiểu tồn dư sau khi đi tiểu, theo dõi chức năng thận
• Khi các phương pháp khác không kiểm soát được tiểu tiện - tiểu không tự chủ

Chống chỉ định hoặc cần cân nhắc kỹ:

• Niệu đạo bị chấn thương, dập, rách hoặc phẫu thuật gần đây
• Hẹp niệu đạo nặng không được điều trị hoặc chưa đánh giá được mức độ 
• Nhiễm khuẩn niệu đạo cấp tính (viêm niệu đạo), hoặc khi có dấu hiệu viêm tại vùng đặt ống thông
• Dị dạng bẩm sinh đường tiết niệu dưới, dị tật niệu đạo, hoặc lỗ tiểu bất thường

Lưu ý chăm sóc người bệnh đặt thông tiểu

1. Ống thông tiểu ngắt quãng (Nelaton / Intermittent catheter)

• Vệ sinh tay sạch trước và sau khi đặt mỗi lần.
• Dùng ống thông vô trùng mới cho mỗi lần đặt. Nếu sử dụng loại có thể tái sử dụng nhiều lần (ít phổ biến tại VN), phải tiệt trùng theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Bôi trơn ống thông bằng gel tan trong nước để giảm đau rát, hạn chế tổn thương niệu đạo.
• Khuyến khích bệnh nhân tự tập đặt ống nếu có khả năng, để chủ động hơn trong sinh hoạt và giảm lệ thuộc người chăm sóc.
• Ghi chép lại thời gian và lượng nước tiểu mỗi lần để bác sĩ theo dõi chức năng bàng quang.
• Nếu xuất hiện triệu chứng tiểu ra máu, tiểu buốt hoặc sốt, cần báo ngay cho nhân viên y tế.

Khi nào nên đặt thông tiểu ngắt quãng cho bệnh nhân?

2. Ống thông lưu trong bàng quang (Foley catheter)

• Đảm bảo ống và bóng chèn đúng vị trí để tránh tuột hoặc rò rỉ nước tiểu.
• Túi đựng nước tiểu luôn đặt thấp hơn bàng quang, không để chạm đất, tránh trào ngược gây nhiễm trùng.
• Làm rỗng túi đựng khi gần đầy, ít nhất 2–3 lần/ngày.
• Rửa vùng sinh dục ngoài và quanh niệu đạo hàng ngày bằng nước ấm, lau khô nhẹ nhàng.
• Thay ống định kỳ: thường 2–4 tuần/lần (ống latex), 6–8 tuần/lần (ống silicon), hoặc theo chỉ định bác sĩ.
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường: nước tiểu đục, có mùi hôi, đau bụng dưới, sốt. Đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng tiết niệu.

Hướng Dẫn Chăm Sóc Ống Thông Tiểu (Catheter) Tại Nhà Cho Người Bệnh

3. Ống mở thông bàng quang trên xương mu (Suprapubic catheter)

Ảnh: Ống thông tiểu foley silicon 2 nhánh sử dụng dài ngày Mepro

• Vệ sinh lỗ mở trên thành bụng hàng ngày bằng gạc vô trùng, dung dịch sát khuẩn nhẹ (Povidone Iodine hoặc Chlorhexidine).
• Giữ vùng da quanh lỗ mở luôn khô ráo, tránh ẩm ướt dễ gây loét hoặc nhiễm trùng.
• Thay băng gạc quanh ống mỗi ngày, hoặc khi băng bị ướt / bẩn.
• Túi nước tiểu gắn vào chân hoặc treo thấp hơn bàng quang, không để gập ống.
• Thay ống mỗi 4–8 tuần (tùy loại và khuyến cáo bác sĩ).
• Nếu có dịch mủ, chảy máu, sưng đỏ quanh lỗ mở → cần kiểm tra y tế ngay.

Hướng Dẫn Chăm Sóc Dẫn Lưu Bàng Quang Trên Xương Mu

4. Bộ chụp tiểu nam ( Dụng cụ hỗ trợ đi tiểu nam)

Ảnh: Bộ chụp tiểu nam Pitrmed

• Vệ sinh và lau khô dương vật trước khi gắn ống mỗi lần.
• Mặc quần yếm, đặt bộ phận sinh dục vào capot silicon sao cho vừa vặn.
• Cố định quần yếm, đảm bảo capot silicon không xê dịch.
• Đảm bảo ống dẫn nước tiểu không gập, luôn nối với túi đựng nước tiểu sạch.
• Theo dõi vùng da tiếp xúc với ống: nếu có kích ứng, đỏ, phồng rộp thì cần đổi loại hoặc dùng thêm kem bảo vệ da (theo hướng dẫn bác sĩ).

Bộ chụp tiểu nam Pitrmed – Giải pháp không xâm lấn, chống rò rỉ, bảo vệ da hiệu quả

Kết luận 

Ống thông tiểu là phương pháp hỗ trợ quan trọng trong điều trị nhiều bệnh lý tiết niệu, từ bí tiểu, bàng quang thần kinh cho đến chăm sóc hậu phẫu. Năm 2025, các loại ống thông ngày càng đa dạng, từ ống ngắt quãng, Foley, mở thông bàng quang đến ống thông ngoài, giúp bác sĩ có nhiều lựa chọn phù hợp cho từng bệnh nhân. Tuy nhiên, việc chăm sóc đúng cách – vệ sinh sạch sẽ, thay định kỳ, theo dõi dấu hiệu nhiễm trùng – vẫn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn và hiệu quả lâu dài.

Merinco đồng hành cùng đội ngũ y tế và gia đình trong việc cung cấp các sản phẩm ống thông tiểu chất lượng, cùng hướng dẫn sử dụng – chăm sóc chuẩn y khoa, góp phần nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Lưu ý: Công ty TNHH Thương Mại Quốc Tế Merinco là nhà phân phối vật tư y tế, không cung cấp lời khuyên y khoa. Nội dung chỉ nhằm mục đích thông tin – không thay thế tư vấn từ bác sĩ. Một phần nội dung được tạo ra với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo và có thể chưa đầy đủ hoặc không được cập nhật thường xuyên. Vui lòng tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào.