Chăm Sóc Toàn Diện Cho Người Bệnh Sử Dụng Ống Nuôi Ăn Tại Nhà: Từ Kỹ Thuật Đến Vệ Sinh & Dinh Dưỡng

Vì sao cần ống nuôi ăn trong điều trị tại nhà?

Đối với người bệnh không thể ăn uống bằng miệng do tai biến, ung thư vùng đầu cổ, rối loạn nuốt hay đang hồi phục sau phẫu thuật, ống nuôi ăn (feeding tube) là giải pháp cần thiết giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, nước và thuốc.

Tuy nhiên, việc chăm sóc người bệnh sử dụng ống nuôi ăn tại nhà không chỉ là cho ăn đúng cách – mà còn bao gồm vệ sinh thiết bị, theo dõi biến chứng, và chăm sóc toàn diện để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
 

Đối với người bệnh không thể ăn uống bằng miệng do tai biến, ung thư vùng đầu cổ, rối loạn nuốt hay đang hồi phục sau phẫu thuật, ống nuôi ăn (feeding tube) là giải pháp cần thiết giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng, nước và thuốc.

Lựa chọn phương pháp nuôi ăn phù hợp: PEG, PEJ hay ống mũi-dạ dày?

Tùy tình trạng bệnh lý và chỉ định của bác sĩ, người bệnh có thể được đặt:

• Ống mở thông dạ dày ra da (PEG): Phổ biến trong chăm sóc dài hạn, cho phép bơm trực tiếp dinh dưỡng vào dạ dày.

• Ống mở thông hỗng tràng ra da (PEJ): Đưa sâu vào ruột non, thường áp dụng khi dạ dày không dung nạp thức ăn.

• Ống mũi-dạ dày (NG): Đưa từ mũi vào dạ dày, thích hợp cho điều trị ngắn hạn hoặc tạm thời tại nhà.

Việc hiểu rõ loại ống đang sử dụng sẽ giúp bạn thực hiện đúng quy trình và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường.

Cho ăn qua ống tại nhà: nên dùng phương pháp nuôi ăn ngắt quãng hay liên tục?

Có hai phương pháp chính:

Nuôi ăn ngắt quãng (Bolus feeding)

Nuôi ăn ngắt quãng tại nhà, hay nuôi ăn bolus, phù hợp với người bệnh có khả năng dung nạp lượng thức ăn lớn trong thời gian ngắn. Sử dụng bơm tiêm lớn (60 ml) để đưa thức ăn vào ống, cho chảy tự nhiên bằng trọng lực.

Nuôi ăn liên tục bằng máy bơm

Nuôi ăn liên tục bằng máy bơm nuôi ăn thường dùng cho bệnh nhân nặng, khó tiêu hóa, giúp đưa dinh dưỡng với tốc độ ổn định suốt 8–20 giờ/ngày.

Việc lựa chọn phương pháp nuôi ăn sẽ được bác sĩ chỉ định tùy theo mức độ dung nạp và tình trạng hệ tiêu hóa của người bệnh.
 

Nuôi ăn liên tục bằng máy bơm nuôi ăn thường dùng cho bệnh nhân nặng, khó tiêu hóa, giúp đưa dinh dưỡng với tốc độ ổn định suốt 8–20 giờ/ngày.

Hướng dẫn vệ sinh vị trí đặt xông nuôi ăn và các thiết bị khác

Việc vệ sinh đúng cách giúp phòng ngừa nhiễm khuẩn và kéo dài tuổi thọ thiết bị. Sau đây là hướng dẫn chăm sóc người bệnh dùng ống nuôi ăn tại nhà.

• Vệ sinh vùng da quanh vị trí đặt ống mỗi ngày bằng xà phòng và nước sạch

• Túi đựng thức ăn có thể rửa bằng nước ấm và xà phòng, đảm bảo xả sạch qua cả ống để loại bỏ cặn

• Sau khi rửa, xả lại bằng nước sạch để loại bỏ xà phòng dư

• Túi đựng thức ăn/sữa công thức và xông nuôi ăn có thể tái sử dụng nếu còn nguyên vẹn, không nứt vỡ hay đổi màu

• Bơm tiêm và bình chứa có thể rửa bằng xà phòng và nước, hoặc cho vào máy rửa chén (ngăn trên cùng)

• Nếu dùng máy rửa chén, cần chắc chắn các thiết bị chịu được nhiệt độ cao

Luôn kiểm tra thiết bị trước mỗi lần sử dụng. Nếu phát hiện có mùi lạ, rạn nứt hoặc đổi màu – hãy thay thế ngay.

Chăm sóc răng miệng khi nuôi ăn qua ống: không thể bỏ qua!

Dù người bệnh không ăn uống qua đường miệng, nhưng vệ sinh răng miệng hàng ngày vẫn vô cùng quan trọng để phòng ngừa viêm nhiễm, khô miệng và loét niêm mạc.

• Đánh răng, nướu và lưỡi ít nhất 2 lần/ngày

• Dùng bàn chải điện lông mềm nếu người bệnh chịu được rung

• Chọn kem đánh răng dịu nhẹ, không cay hoặc sử dụng bột đánh răng

• Súc miệng bằng nước muối loãng (1/2 thìa cà phê muối trong 2 cốc nước) hoặc nước súc miệng không chứa cồn

• Dưỡng ẩm môi bằng kem có chứa lanolin nếu môi bị khô

• Nếu môi khô kéo dài, có thể là dấu hiệu cơ thể thiếu nước – nên báo bác sĩ để điều chỉnh lượng dịch

• Nếu thấy chảy máu nướu, loét miệng, mùi hôi, cần báo nhân viên y tế để kiểm tra

Vệ sinh miệng tốt sẽ giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu, hạn chế vi khuẩn và giảm nguy cơ biến chứng hô hấp.

Những lưu ý quan trọng khác

• Không sử dụng sản phẩm dinh dưỡng/sữa dinh dưỡng đã mở quá 24 giờ

• Không làm ấm thức ăn bằng lò vi sóng

• Luôn theo dõi dấu hiệu chướng bụng, tiêu chảy hoặc nôn ói sau ăn

• Kiểm tra dịch tồn dư dạ dày định kỳ nếu dùng ống PEG

• Đảm bảo thiết bị luôn sạch, khô và được bảo quản đúng cách

Kết luận

Chăm sóc người bệnh sử dụng ống nuôi ăn tại nhà không chỉ là nhiệm vụ y tế – mà còn là quy trình toàn diện bao gồm hiểu biết đúng về loại ống, phương pháp nuôi ăn, vệ sinh thiết bị, và chăm sóc răng miệng thường xuyên.

Khi thực hiện đầy đủ và đúng cách, bạn sẽ giúp người bệnh duy trì thể trạng tốt, hạn chế tối đa biến chứng và nâng cao chất lượng sống.

Nguồn: myshepherdconnection
 

Lưu ý: Công ty TNHH Thương Mại Quốc Tế Merinco là nhà phân phối vật tư y tế, không cung cấp lời khuyên y khoa. Nội dung chỉ nhằm mục đích thông tin – không thay thế tư vấn từ bác sĩ. Một phần nội dung được tạo ra với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo và có thể chưa đầy đủ hoặc không được cập nhật thường xuyên. Vui lòng tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi sử dụng bất kỳ sản phẩm nào.