Chăm Sóc Hậu Môn Nhân Tạo: Hướng Dẫn Cho Người Bệnh Và Người Chăm Sóc

Giới thiệu về hậu môn nhân tạo

Hậu môn nhân tạo (stoma) là một giải pháp y khoa thường được sử dụng trong các tình huống như:

• Bệnh nhân mắc bệnh viêm ruột nghiêm trọng (viêm loét đại tràng, bệnh Crohn).

• Ung thư đại tràng hoặc trực tràng.

• Tắc ruột hoặc thủng ruột.

• Các tổn thương liên quan đến đường tiêu hóa dưới.

Tùy theo vị trí phẫu thuật và mục đích điều trị, hậu môn nhân tạo có thể được chia thành hai loại chính:

• Colostomy: Lỗ mở từ đại tràng ra ngoài.

• Ileostomy: Lỗ mở từ ruột non ra ngoài.

Mục tiêu của việc chăm sóc hậu môn nhân tạo

• Giữ vệ sinh cho vùng da xung quanh: Đảm bảo vùng da xung quanh hậu môn nhân tạo luôn sạch sẽ và khô ráo, tránh nhiễm trùng.

• Phòng ngừa biến chứng: Ngăn ngừa các vấn đề như kích ứng da, viêm nhiễm hoặc rò hậu môn nhân tạo.

• Tạo sự thoải mái và tự tin cho bệnh nhân: Giúp bệnh nhân có thể hòa nhập vào cuộc sống hàng ngày và thực hiện các hoạt động bình thường.

Hướng dẫn chăm sóc hậu môn nhân tạo

       a. Vệ sinh vùng hậu môn nhân tạo

• Trước khi chăm sóc, hãy chuẩn bị đầy đủ dụng cụ gồm găng tay y tế, nước ấm, khăn sạch, và túi hậu môn nhân tạo mới.

• Rửa tay sạch sẽ trước và sau khi chăm sóc để tránh nhiễm khuẩn.

• Gỡ bỏ túi hậu môn nhân tạo đã sử dụng một cách nhẹ nhàng. Nếu túi khó gỡ, có thể sử dụng chất làm mềm băng dính để tránh tổn thương da.

• Dùng nước ấm và xà phòng không mùi để lau sạch vùng da xung quanh hậu môn nhân tạo. Không nên sử dụng các sản phẩm chứa cồn hoặc chất gây kích ứng.

• Sau khi rửa sạch, nhẹ nhàng lau khô vùng da bằng khăn sạch.

       b. Thay túi hậu môn nhân tạo

• Khi da khô hoàn toàn, dán túi hậu môn mới lên đúng vị trí. Đảm bảo rằng túi hậu môn nhân tạo vừa vặn, không quá chặt để tránh gây áp lực, nhưng cũng không quá lỏng để ngăn ngừa rò rỉ.

• Kiểm tra kỹ túi để đảm bảo rằng nó được đặt đúng cách và không có dấu hiệu rò rỉ.

       c. Kiểm tra vùng da xung quanh hậu môn nhân tạo

• Kiểm tra vùng da xung quanh hàng ngày để phát hiện sớm các dấu hiệu kích ứng hoặc nhiễm trùng như đỏ, sưng, rỉ dịch hoặc đau.

• Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, nên báo cáo ngay cho bác sĩ hoặc điều dưỡng chuyên khoa.

Các biến chứng thường gặp và cách phòng ngừa

       a. Kích ứng da

• Kích ứng da có thể xảy ra do việc tiếp xúc kéo dài với phân hoặc nước tiểu, hoặc do túi hậu môn không được thay thường xuyên.

• Phòng ngừa: Thường xuyên vệ sinh và thay túi hậu môn nhân tạo đúng cách. Sử dụng các sản phẩm bảo vệ da như bột chống loét, vòng chống loét nếu cần.

       b. Tắc nghẽn hậu môn nhân tạo

• Tắc nghẽn có thể xảy ra khi thức ăn khó tiêu hóa mắc kẹt tại lỗ mở.

• Phòng ngừa: Bệnh nhân nên tuân thủ chế độ ăn uống phù hợp, tránh thức ăn cứng, nhiều chất xơ, và uống đủ nước.

       c. Nhiễm trùng

• Nếu vùng xung quanh hậu môn nhân tạo không được vệ sinh đúng cách, nguy cơ nhiễm trùng rất cao.

• Phòng ngừa: Vệ sinh kỹ lưỡng và tuân thủ các biện pháp vệ sinh cơ bản.

       d. Thoát vị tại vị trí hậu môn nhân tạo

• Thoát vị xảy ra khi một phần ruột đẩy qua thành bụng xung quanh hậu môn nhân tạo, làm xuất hiện khối u dưới da.

• Phòng ngừa: Tránh mang vác nặng và tập thể dục nhẹ nhàng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Tâm lý và sự hỗ trợ cho bệnh nhân

 Ngoài việc chăm sóc thể chất, bệnh nhân có hậu môn nhân tạo cũng cần sự hỗ trợ tinh thần:

• Tâm lý: Sau phẫu thuật, nhiều bệnh nhân có thể cảm thấy lo lắng, xấu hổ, hoặc không tự tin trong cuộc sống hàng ngày. Gia đình và người chăm sóc cần quan tâm và động viên, giúp bệnh nhân vượt qua những khó khăn về mặt tâm lý.

• Hỗ trợ từ chuyên gia: Tìm kiếm sự hỗ trợ từ các điều dưỡng chuyên khoa hậu môn nhân tạo, hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ bệnh nhân để chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi từ những người đã trải qua tình trạng tương tự.

Chăm sóc hậu môn nhân tạo không chỉ đòi hỏi kỹ năng mà còn sự kiên nhẫn và thấu hiểu từ cả bệnh nhân lẫn người chăm sóc. Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp người bệnh duy trì sức khỏe mà còn cải thiện chất lượng cuộc sống. Điều quan trọng là bệnh nhân cần được cung cấp đầy đủ thông tin và được hỗ trợ từ đội ngũ y tế chuyên nghiệp, nhằm đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong việc chăm sóc lâu dài.

Nguồn: Tổng hợp