Nguyên nhân gây ra sẹo mụn và cách ngăn ngừa
Mụn thường chỉ là vấn đề tạm thời, nhưng sẹo mụn có thể là vĩnh viễn. Hầu hết các vết thương nông đều lành mà không để lại sẹo nhưng khi lớp hạ bì bị tổn thương, sẹo sẽ hình thành trên da. Nguyên nhân nào gây ra sẹo mụn? Làm gì để ngăn ngừa chúng? Bạn đã có giải đáp thỏa đáng chưa?
Nguyên nhân gây ra sẹo mụn
Sẹo mụn là kết quả của sự tổn thương do các loại mụn viêm như mụn sẩn đỏ, mụn mủ hay mụn bọc gây ra. Mụn bị viêm khi nang lông (lỗ chân lông) bị tắc nghẽn bởi dầu thừa, tế bào da chết và vi khuẩn khiến cho lỗ chân lông sưng lên và làm rách thành nang lông.
Các tổn thương do mụn xảy ra gần bề mặt da thường nhỏ và nhanh chóng lành. Khi có bất kỳ tổn thương nghiêm trọng hơn phát sinh chẳng hạn như nặn mụn thì phần nhân mụn sẽ tràn vào lớp hạ bì và phá hủy các mô da khỏe mạnh.
Để sửa chữa những tổn thương xảy ra ở lớp hạ bì, da sẽ sản xuất các sợi collagen mới. Collagen là một loại protein dạng sợi mang lại độ săn chắc và tính linh hoạt cho da. Nhưng thật đáng tiếc "công việc sửa chữa" này dường như không còn làm cho da trơn tru và hoàn hảo như trước kia.
Viêm là thước đo lớn nhất của sự phát triển sẹo
Các vết mụn viêm càng nặng với thời gian phục hồi càng lâu thì nguy cơ để lại sẹo càng cao.
Các loại sẹo mụn
Tùy thuộc vào tình trạng của vết mụn và nguyên nhân gây sẹo mụn mà cơ thể sẽ tạo ra những vết sẹo khác nhau trên da. Sau đây là những loại sẹo mụn thường gặp:
Sẹo lõm là loại sẹo mụn phổ biến nhất. Sẹo lõm, hay còn gọi là sẹo rỗ, chỉ tình trạng vùng da bị lõm vào trong với nhiều hình dáng khác nhau. Nguyên nhân là do da không tạo ra đủ nguyên bào sợi trong quá trình liền vết thương. Nguyên bào sợi là những tế bào đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương và sản xuất collagen. Sẹo lõm có 3 loại:
- Sẹo lõm đáy nhọn: Vết sẹo hẹp, có đáy sâu, trông như vết kim châm. Đây là loại sẹo do mụn khó điều trị.
- Sẹo lõm đáy vuông: Vết sẹo rộng, thường nông và có cạnh sắc.
- Sẹo lõm đáy tròn: Vết sẹo rộng và nông, có hình dạng lượn sóng.
Lưu ý thâm mụn không được coi là sẹo mụn mà đây chỉ là hiện tượng tăng sắc tố sau viêm (PIH). Sự đổi màu tạm thời này của da sẽ tự mờ dần và mất đi theo thời gian. Một số loại thuốc điều trị ví dụ như Retin-A (tretinoin) có thể thúc đẩy quá trình mờ thâm.
Một số mẹo giúp ngăn ngừa sẹo mụn
Bạn hoàn toàn không thể ngăn ngừa sẹo mụn xuất hiện nhưng những mẹo sau sẽ giúp bạn giảm thiểu tối đa khả năng bị sẹo do mụn trứng cá:
Điều trị ngay khi nó xuất hiện
Điều tốt nhất bạn có thể làm là kiểm soát mụn càng sớm càng tốt. Bắt đầu điều trị ngay lập tức và đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu tình trạng mụn của bạn không thuyên giảm với các sản phẩm điều trị mụn không kê đơn. Điều này giúp hạn chế mụn tối đa việc chúng phát triển thành dạng nặng hơn. Hãy nhớ rằng ngăn ngừa mụn ngay từ đầu sẽ giúp bạn ngăn ngừa sẹo.
Giảm viêm
Những nốt mụn lớn, mụn viêm có khả năng để lại sẹo cao hơn nhiều so với mụn không viêm và mụn đầu đen. Mục tiêu của bạn phải luôn là làm giảm tình trạng viêm nhiễm và tránh làm bất cứ điều gì có thể gây kích ứng da thêm. Nên tránh dùng các sản phẩm chăm sóc da quá "nặng đô" đối với da.
Không sờ hay nặn mụn
Vượt qua sự cám dỗ của việc sờ hoặc nặn mụn. Nặn mụn có thể khiến các tạp chất trên da xâm nhập sâu hơn vào lớp hạ bì, lây lan nhiễm trùng sang các mô khác và làm tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn. Điều này đặc biệt đúng đối với các mụn sâu, nghiêm trọng như nốt sần và mụn nang. Nhắc nhở bản thân rằng mụn nhọt có thể kéo dài thời gian điều trị và tăng nguy cơ để lại sẹo vĩnh viễn. Hãy để vết mụn tự lành. Nếu bạn đã lỡ tay nặn mụn, hãy thực hiện các bước để giúp chữa lành và giảm thiểu tổn thương da.
Đừng bóc vảy
Việc bóc vảy cũng nên tránh. Vảy là một lớp màng tự nhiên của da để bảo vệ vết thương trong quá trình liền da. Việc cạy lớp vảy ra khỏi vết thương trước khi lành sẽ kéo dài quá trình chữa lành và tăng khả năng để lại sẹo.
Thấu hiểu làn da mình
Thực tế là một số người dễ bị sẹo hơn trong khi những người khác lại gặp phải trường hợp mụn trứng cá nặng mà không có sẹo. Nếu bạn là người cơ địa sẹo, hãy đến gặp bác sĩ da liễu ngay lập tức để thảo luận về các lựa chọn điều trị mụn.
Gặp bác sĩ nếu tình trạng mụn của bạn trở nên tệ hơn
Mặc dù những nốt mụn nhỏ hơn vẫn có thể để lại sẹo trên da, nhưng những nốt mụn lớn thường gây tổn thương. Bởi vì chúng mở rộng sâu hơn vào da, các nốt mụn sâu hoặc mụn nang có nhiều khả năng phá hủy mô da và để lại sẹo. Các sản phẩm trị mụn không kê đơn sẽ không giúp loại bỏ các loại mụn này. Đặt lịch hẹn với bác sĩ da liễu. Điều trị nhanh chóng, hiệu quả có thể giúp giảm thiểu nguy cơ hình thành sẹo thâm.
